แรมรัถยา (วสุทิยา)

บทนำ

 

หล่อนยืนเท้าแขนกับหน้าต่างบานกระทุ้งที่ประดับตกแต่งด้วยไม้ฉลุลวดลายสวยงามบนชั้นสองของเรือนไม้โบราณ  ซึ่งมีความสูงไล่เลี่ยกับต้นลั่นทมต้นใหญ่ที่กำลังออกดอกสีขาวนวลสะพรั่ง  เบียดกันแน่นจน บางดอกหลุดร่วงลงมากองเกลื่อนกลาดบนพื้น  หญิงสาวเหม่อมองออกไปอย่างไร้จุดหมาย  แสงสีส้มของพระอาทิตย์ยามเช้าทาทาบไปทั่วลานกว้างด้านหน้า  ขับไล่ความขมุกขมัวจากฝนที่ตกหนักมาตลอดทั้งคืนให้จางหายไปเกือบหมด

เกศแก้วเป็นมัณฑนากรที่รับตกแต่งปรับปรุงภายในเรือนไม้โบราณอายุร่วมร้อยปีหลังนี้  ครั้งแรกเมื่อได้เห็น  หล่อนแทบไม่อยากเชื่อสายตาตัวเองเลยว่าจะได้พบเรือนไม้เก่าแก่งดงามที่ซ่อนตัวอยู่ท่ามกลางแมกไม้น้อยใหญ่ในพื้นที่ชานเมืองซึ่งความเจริญกำลังรุกคืบเข้ามาทุกขณะ  มองแค่ปราดเดียวก็รู้ว่าเจ้าของคงดูแลรักษาเป็นอย่างดี  ผิดกับเรือนไม้โบราณหลายหลังที่หล่อนเคยเห็นซึ่งเจ้าของมักไม่เห็นคุณค่าและปล่อยให้ผุพังไปตามกาลเวลาอย่างน่าเสียดาย เรือนหลังนี้มีทั้งหมด ๒ ชั้น สร้างจากไม้สักทองทั้งหลังตามแบบสถาปัตยกรรมไทยผสมยุโรปแบบเรือนขนมปังขิง ฐานก่ออิฐถือปูน  สูงจากพื้นดินราว  ๑  เมตร  ส่วนหลังคาสูงทรงปั้นหยามุงด้วยกระเบื้องว่าว เน้นความโล่งโปร่งสบาย มีช่องระบายลมรอบตัวบ้านที่ทาทาบด้วยสีชมพูอ่อน  ดูแล้วกลมกลืนกับสีขาวนวลของลายฉลุไม้อันอ่อนช้อยประณีตซึ่งใช้ประดับตกแต่งทั่วทั้งหลัง ยามต้องแสงตะวันยิ่งสะท้อนความงดงามออกมาจนหล่อนแทบลืมหายใจ

แต่เหนือสิ่งอื่นใดสิ่งที่ทำให้เกศแก้วประหลาดใจมากไปกว่านั้น  คือความรู้สึกคุ้นเคยบางอย่างที่แล่นเข้ามาตั้งแต่แวบแรกที่เห็น ทั้งๆ ที่หล่อนแน่ใจว่าเพิ่งเคยมาที่นี่เป็นครั้งแรก ราวกับมีบางสิ่งบางอย่างร้องเรียกเพรียกหาให้หล่อนกลับมา...กลับมายังสถานที่ที่จากมานานแสนนาน

เกศแก้วไม่รู้เลยว่าผู้โชคดีที่ได้เป็นเจ้าของเรือนไม้หลังงามนี้คือใคร รู้เพียงว่าเขาเป็นนักธุรกิจหนุ่มชาวไทยซึ่งเกิดและเติบโตที่ประเทศสหรัฐอเมริกา และเป็นเพื่อนสนิทของรฤก เจ้าของบริษัทรับออกแบบภายในที่หล่อนทำงานอยู่เท่านั้น

‘เพื่อนพี่มันจะย้ายกลับมาอยู่เมืองไทย  ก็เลยอยากให้เราไปช่วยตกแต่งภายในบ้านให้มันหน่อย เห็นว่าเป็นบ้านเก่าของปู่หรือย่ามันนี่แหละ ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่หกที่เจ็ด  เกือบร้อยปีแล้วมั้ง  อยู่แถวนครชัยศรีนี่เอง งานนี้งบไม่อั้นแต่พี่ขอด่วนหน่อยนะ เพราะมันจะกลับมาเมืองไทยเดือนหน้า

นี้แล้ว ส่วนโพรเจกต์อื่นเคทพักไว้ก่อนก็ได้ เดี๋ยวพี่ให้ยายอัณมาดูแลแทน ลูกค้าคงไม่ว่าอะไรหรอก’ รฤกพูดด้วยน้ำ

เสียงจริงจังในวันที่หญิงสาวกำลังหัวหมุนกับการแก้แบบให้ลูกค้ารายใหญ่ของบริษัท จำได้ว่าวันนั้นหล่อนเงยหน้าจากหน้าจอคอมพิวเตอร์แล้วถามเขากลับไปทันทีด้วยความสงสัยระคนประหลาดใจ

‘ทำไมต้องเป็นเคทด้วยล่ะคะ คนอื่นที่ว่างอยู่ก็มี’

‘ก็ไอ้ภาสมันขอมาน่ะสิ’  ชายหนุ่มพูดยิ้มๆ  ‘มันไปเห็นรูปบ้านพี่ที่เชียงใหม่ ก็หลังที่เคทออกแบบนั่นแหละ ไม่รู้ว่าเกิดติดอกติดใจอะไรนักหนา

เจาะจงมาเลยว่าจะเอามัณฑนากรที่ออกแบบบ้านหลังนั้น แถมยังใจดีให้เราไปค้างที่นั่นได้ด้วยนะ  ถ้าวันไหนเหนื่อยๆ  เคทจะได้ไม่ต้องขับรถไปกลับ ที่นั่นมียายน้อยกับหลานของแกชื่อเจี๊ยบเป็นคนดูแลอยู่ พี่รู้จักแกมาตั้งแต่เด็กๆ  แล้ว  ไว้ใจได้’  รฤกมอบหมายงานอย่างรวดเร็วจนหล่อนไม่ทันได้

ตั้งตัว ‘อาทิตย์นี้ถ้าเคทพร้อมวันไหนก็บอกแล้วกันนะ พี่จะได้โทร. ไปบอกให้แกเตรียมห้องไว้ให้’

ด้วยคำขอร้องแกมบังคับนี้จึงทำให้เกศแก้วมาเยือนเรือนไม้หลังงามนี้ในที่สุด โดยมีเด็กสาวชื่อเจี๊ยบมารอเปิดประตูให้หล่อนอยู่ก่อนแล้ว

เจี๊ยบเป็นเด็กสาววัยสิบห้าปีที่อาศัยอยู่กับยายซึ่งเป็นคนเก่าคนแก่ของที่นี่มาตั้งแต่เกิด เจ้าหล่อนเล่าให้เกศแก้วฟังว่า ตั้งแต่วันที่หล่อนตกปากรับคำทำโพรเจกต์นี้ ชายหนุ่มผู้เป็นเจ้าของเรือนก็โทรศัพท์ข้ามทวีปมากำชับเด็กสาวทุกวันให้เตรียมต้อนรับหล่อนอย่างดีที่สุด

‘คุณภาสเธอโทร. มาทุกวันแหละค่ะ บอกแล้วบอกอีกให้หนูกับยายช่วยดูแลคุณให้ดี สงสัยคงกลัวคุณจะไม่ยอมมาทำงานให้’

‘ฉันอยู่ไม่ทุกวันหรอกจ้ะ  อาจจะเป็นช่วงแรกๆ  นี้เท่านั้น  แล้วก็ไม่ต้องดูแลอะไรเป็นพิเศษหรอก’ มัณฑนากรสาวกล่าวขณะก้าวตามหลังเจี๊ยบขึ้นไปบนชั้นสองของเรือน

‘ไม่ได้หรอกค่ะ คุณภาสเธอสั่งมาแล้ว นี่ขนาดให้หนูทำความสะอาดห้องฟ้าให้คุณพักเลยนะคะ ปกติชั้นสองไม่ค่อยให้ใครขึ้นไปพักหรอกค่ะ’

‘ห้องฟ้า?’

‘ค่ะ’ เด็กสาวหันมาตอบพร้อมรอยยิ้มสดใส แล้วหันไปผลักประตูไม้บานพับฉลุลายประณีต เดินนำหล่อนเข้าไปภายใน

แวบแรกที่เห็น เกศแก้วรู้ทันทีว่าทำไมห้องนี้จึงได้ชื่อว่า ‘ห้องฟ้า’ ก็เพราะเป็นห้องเดียวในเรือนหลังนี้ที่ตัวห้องเป็นสีฟ้าคราม  ผิดกับตัวเรือนด้านนอกที่ทาด้วยสีชมพูอ่อน

เตียงไม้ขนาดไม่ใหญ่นักตั้งอยู่มุมห้อง  มีมุ้งคลุมเตียงสีขาวสะอาดผูกไว้ที่ปลายเสาทั้งสี่ด้าน เหนือขึ้นไปเป็นหน้าต่างบานพับสองบานเปิดกว้างอยู่ ส่วนม่านสองไขก็ถูกรวบชายไว้เรียบร้อยเพื่อให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก

ดูแล้วน่าจะเป็นห้องนอนของผู้ชายมากกว่าผู้หญิง  อาจจะเป็นห้องนอนของท่านเจ้าของเรือนคนใดคนหนึ่งในอดีตหรือไม่ก็คงเป็นลูกหลานผู้ชายสักคน

‘ห้องนี้เป็นห้องของใครเหรอจ๊ะ’

‘หนูก็ไม่รู้เหมือนกันค่ะ รู้แต่ว่าปิด ไม่ได้ใช้มาหลายปีแล้ว ปกติหนูจะเข้ามาทำความสะอาดอาทิตย์ละครั้ง’

‘อ้าว แล้วเวลาที่คุณภาสอะไรนั่นกลับมา เขานอนที่ไหนล่ะ’

‘ห้องคุณภาสอยู่ฝั่งขวาโน้นน่ะค่ะ เธอไม่ค่อยเข้ามาห้องนี้หรอก’

หล่อนพยักหน้าเป็นเชิงรับรู้และไม่ได้ติดใจอะไร ก่อนที่เสียงนาฬิกาโบราณที่ตั้งอยู่เหนือประตูจะดังขึ้นเป็นสัญญาณยุติการสนทนาไปโดยปริยาย

‘คุณเคทจัดเสื้อผ้าใส่ตู้ก่อนก็ได้นะคะ เดี๋ยวหนูลงไปรอข้างล่าง แล้วเราค่อยไปหายายด้วยกัน’

มัณฑนากรสาวพยักหน้าน้อยๆ พร้อมรอยยิ้มเป็นเชิงรับรู้ก่อนที่เด็กสาวจะเดินออกจากห้องไป

 

บ้านพักของเจี๊ยบและยายเป็นเรือนไม้ชั้นเดียวที่แยกตัวเป็นเอกเทศ เยื้องไปทางด้านหลังของเรือนใหญ่เล็กน้อย ร่มรื่นด้วยต้นไม้น้อยใหญ่นานาพันธุ์ที่คอยให้ร่มเงา

เกศแก้วก้าวไปตามทางเดินที่ปูลาดด้วยอิฐมอญสีน้ำตาลเข้มอย่างสบายอารมณ์ พลางสูดกลิ่นหอมของดอกมะลิที่แข่งกันส่งกลิ่นหอมเย็นมา

ตามสายลมหนาวยามเช้าตรู่

“ยายน้อยอายุเท่าไหร่แล้วเจี๊ยบ” หล่อนถามโดยไม่ได้หันมองเด็กสาวที่เดินตามมาติดๆ

“แปดสิบสี่แปดสิบห้าแล้วมั้งคะ  แต่ความจำแกยังดีอยู่เลย  ไม่หลงไม่ลืม แถมบางครั้งยังจำแม่นกว่าหนูซะอีก” เจี๊ยบพูดกลั้วหัวเราะ “จะแย่หน่อยก็ตรงที่ร่างกายแกไม่ค่อยแข็งแรง  ป่วยกระเสาะกระแสะมาหลายปี โชคดีที่คุณภาสเธอส่งเงินค่ารักษาพยาบาลมาให้ทุกเดือน ไม่อย่างนั้นคงแย่ค่ะ”

“แล้วเจี๊ยบอยู่กับยายแค่สองคนเท่านั้นเหรอ”

“ค่ะ  พ่อกับแม่หนูเสียตั้งแต่หนูยังเล็กๆ  ยายก็เลยเอาหนูมาเลี้ยงที่นี่”  เด็กสาวพูดเสียงเจื้อยแจ้ว  ก่อนหยุดฝีเท้ากะทันหัน  เมื่อจู่ๆ  คนที่เดินนำก็ชะงักกึกหน้าเรือนเล็ก พร้อมกับทำท่าทางเหมือนกำลังมองหาอะไรสักอย่าง

“มีอะไรหรือเปล่าคะ”

“ดอกไม้อะไรน่ะเจี๊ยบ กลิ่นหอมเชียว” หล่อนว่าพลางสูดกลิ่นหอมประหลาดนั้น

“กลิ่นเหรอคะ”

“จ้ะ ไม่รู้ว่ากลิ่นอะไร หอมแปลกๆ”

เจี๊ยบมองหน้าหญิงสาวอย่างงงๆ พลางทำจมูกฟุดฟิดอยู่สักพักแล้วพูดยิ้มๆ “หนูไม่เห็นได้กลิ่นอะไรเลย สงสัยเป็นกลิ่นดอกนางแย้มหรือไม่ก็ดอกกรรณิการ์มั้งคะ  ยายแกปลูกเอาไว้เต็มเลยค่ะ  อยู่ข้างๆ  เรือนนี่เอง”

เด็กสาวตอบโดยไม่ได้ใส่ใจอะไรนัก ก่อนเปิดประตูนำ

หล่อนเข้าไปในเรือนเล็ก ปล่อยให้เกศแก้วยืนนิ่ง นึกค้านอยู่ในใจ

ไม่ใช่หรอก...หล่อนมั่นใจว่ากลิ่นหอมเย็นประหลาดนี้ไม่ใช่กลิ่นหอมจากดอกไม้ทั้งสองชนิดที่เจี๊ยบพูดอย่างแน่นอน

หญิงสาวเผลอสูดกลิ่นหอมเย็นชวนชื่นใจที่ลอยฟุ้งรอบตัวอยู่พักใหญ่

ก่อนหลุดจากห้วงภวังค์เมื่อได้ยินเสียงเรียกของเด็กสาว  น่าแปลกที่กลิ่นหอมนั้นก็ค่อยๆ จางหายไปเช่นกัน

...ไม่เป็นไร เอาไว้ตอนขากลับค่อยถามเจี๊ยบอีกครั้ง เผื่อจะขอตัดไปใส่แจกันในห้องสักหน่อย...

เกศแก้วคิดก่อนจะก้าวเดินเข้าไปในเรือนเพื่อพบกับหญิงชราที่นั่งรอหล่อนอยู่ก่อนแล้ว

ภายในเรือนเล็กของยายน้อยมีเครื่องเรือนสำหรับใช้สอยอยู่เพียงไม่กี่ชิ้น  แต่ก็จัดเป็นระเบียบเรียบร้อยจนดูโล่งโปร่งสบาย  หญิงชราผู้เป็นเจ้าของผมสีดอกเลาตัดสั้นเข้ารูปกำลังง่วนทำงานฝีมืออะไรสักอย่างด้วยความตั้งอกตั้งใจที่โต๊ะไม้ริมหน้าต่าง หล่อนจึงเดินเข้าไปหา

“คุณเคทจ้ะยาย คนที่จะมาตกแต่งเรือนใหญ่ให้คุณภาสไง”

สิ้นเสียงแนะนำของเจี๊ยบ  เกศแก้วรีบยกมือไหว้อย่างนอบน้อม  ซึ่งเป็นจังหวะเดียวกับที่หญิงชราเงยหน้าขึ้น  วินาทีที่ดวงตาภายใต้แว่นกรอบทองคู่นั้นเห็นหล่อน  หญิงชราก็แน่นิ่ง  ปล่อยถุงผ้าเล็กๆ  ที่ถืออยู่ในมือหล่นลงไปกองบนพื้นราวกับคนหมดเรี่ยวแรง  คิ้วขมวดมุ่นเป็นปมเหมือนครุ่นคิดอะไรบางอย่าง  ก่อนที่วินาทีถัดมาดวงตาคู่นั้นจะเบิกโพลงแล้วจ้องมองมาที่หล่อนเขม็ง “คุณ!”

“มีอะไรหรือจ๊ะยาย ทำไมจ้องคุณเคทตาไม่กะพริบอย่างนั้น” ผู้เป็นหลานสาวเอ่ยถามน้ำเสียงทีเล่นทีจริง ก่อนก้มเก็บข้าวของที่หล่นอยู่บนพื้นขึ้นมาวางไว้บนโต๊ะตามเดิม

“ปละ...เปล่า  ไม่มีอะไร”  ยายน้อยตอบไม่เต็มเสียงนักก่อนหันกลับมาทางมัณฑนากรสาวอีกครั้ง  “ว่าแต่ว่าคุณชื่ออะไรนะคะ  เมื่อกี้ยายได้ยินไม่ถนัด”

“เกศแก้วค่ะ แต่คุณยายจะเรียกหนูว่าเคทเฉยๆ ก็ได้นะคะ” หล่อนพูดพร้อมกับยกมือไหว้อีกครั้ง

หญิงชรารับไหว้ รำพึงแผ่วๆ ด้วยแววตาครุ่นคิด “เกศแก้ว...”

“ทำไมหรือจ๊ะ ยายรู้จักคุณเคทมาก่อนเหรอ ว่าแต่ว่ายายไปเจอคุณเคทตอนไหน วันๆ ก็อยู่แต่บ้าน ไม่ได้ออกไปไหนมาไหนกับเขาซะหน่อย” เจี๊ยบพูดพร้อมทำหน้าทะเล้น

หญิงชราผู้เป็นยายไม่ได้ตอบคำถามนี้ของเจี๊ยบแต่เลือกที่จะนิ่งเงียบ

ไปชั่วอึดใจ ก่อนหันมาสั่งหลานสาวที่นั่งอยู่ข้างๆ “เชิญนั่งก่อนเถอะค่ะคุณ มาเหนื่อยๆ ดื่มน้ำดื่มท่าเสียก่อนนะคะ เจ้าเจี๊ยบน่ะไปเอาน้ำเอาท่ามาให้คุณเขาซี”

“ไม่เป็นไรหรอกค่ะคุณยาย  หนูเรียบร้อยมาแล้ว”  เกศแก้วชิงตอบเมื่อเห็นเจี๊ยบทำท่าจะลุกขึ้นก่อนทรุดกายลงนั่งบนเก้าอี้ฝั่งตรงข้ามสองยายหลาน

“แล้วนี่คุณยายกำลังทำอะไรอยู่เหรอคะ”

“พวกนี้น่ะเหรอคะ บุหงารำไปค่ะ” ใบหน้าที่เต็มไปด้วยริ้วรอยเหี่ยว

ย่นของหญิงชราเจ้าของเรือนแย้มยิ้มเผยให้เห็นฟันขาวสะอาด ไม่ใช่ดำจากการกินหมากกินพลูอย่างหญิงชราทั่วไปที่หล่อนเคยพบ

“บุหงารำไป?”

“บุหงารำไปเป็นเครื่องหอมโบราณอย่างหนึ่งน่ะค่ะ  เด็กๆ  สมัยนี้ไม่ค่อยรู้จักกันแล้ว คนสมัยก่อนเขาเอาไว้อบผ้านุ่งผ้าถุงให้มีกลิ่นหอมติดตัว แต่เดี๋ยวนี้เห็นเขาเอาไปทำเป็นของชำร่วยแจกกัน” ยายน้อยพูดพลางยื่นถุงผ้าโปร่งที่เย็บเป็นรูปต่างๆ ภายในบรรจุกลีบดอกไม้แห้งไว้เต็มส่งให้หล่อน

“หอมจังเลยค่ะ หอมมาก”

“ถ้าชอบก็แบ่งเอาไปนะคะคุณ  สาวๆ  สมัยนี้เขาไม่ค่อยสนใจ  เห็นเป็นของโบราณล้าสมัย  จะบอกจะสอนกี่ทีก็ไม่ค่อยจะได้เรื่องได้ราว  สอนยากสอนเย็นยิ่งกว่าเข็นครกขึ้นภูเขาเสียอีก”  หญิงชราแกล้งบ่นเสียงดัง เกศแก้วอมยิ้มเมื่อเห็นอาการหน้ามุ่ยของเจี๊ยบ แม้ไม่ได้เอ่ยชื่อออกมาตรงๆ แต่ก็พอจะเดาได้ว่าสาวๆ สมัยนี้ที่ยายน้อยพูดถึงนั้นหมายถึงใคร

“แหม  ก็มันไม่ใช่ง่ายๆ  เลยนะจ๊ะยาย”  สาวๆ  สมัยนี้บ่นอุบ  “ของ

(ติดตามอ่านต่อได้ในฉบับเต็ม)