อยากจำได้ ไม่อยากลืม (แต่อยากลืม กลับจำ)

ธิษณา |
29/08/2013

หลายสิ่งที่เกิดขึ้นและผ่านเข้ามาในชีวิตมีหลายเรื่องที่เราอยากจำได้ อยากท่องให้ขึ้นใจ แต่ยิ่งท่องยิ่งจำดูเหมือนจะช่วยให้จำได้เพียงระยะสั้นเท่านั้น ผิดกลับบางสิ่ง บางเรื่องราวที่อยากลืมแต่กลับยิ่งคิดถึง แถมบ่อยครั้งมักเป็นประสบการณ์ที่ทำให้เราปวดใจเสียด้วย หนังสือเล่มนี้ผู้เขียนพยายามอธิบายให้เข้าใจถึงกระบวนการทำงานอันน่าฉงนของสมองที่ทำให้เราลืมหรือจำบางสิ่งได้อย่างง่ายดาย เนื้อหาภายในเล่มเริ่มเรื่องไม่แตกต่างจากหนังสือพัฒนาสมองทั่วไป โดยมีการให้ข้อมูล อธิบายที่มาที่ไปของการจดจำและการหลงลืม การรับรู้ การบันทึกข้อมูลสู่สมอง ความจำระยะสั้น ความจำระยะยาว และการดึงความจำที่เคยลืมไปแล้วกลับมาใหม่ นอกจากนี้ยังมีแนะวิธีสำรวจความจำ เพื่อตรวจสอบว่ามีความผิดปกติหรือไม่ ตลอดจนการสังเกตเพื่อแยกแยะอาการหลงลืมธรรมดาตามวัยกับโรคอัลไซเมอร์ที่เป็นโรคที่ทำให้เกิดความจำเสื่อมอย่างถาวร จนถึงขั้นลืมวิธีเดิน วิธีพูด และวิธีเดินเลยทีเดียว เนื้อหาที่ดูน่าสนใจและโดดเด่นในเล่มน่าจะเป็นในส่วนของวิธีพัฒนาความจำ ซึ่งผู้เขียนได้แยกแยะวิธีฝึกจำที่จำเป็นสำหรับการดำเนินชีวิตประจำวัน เช่น เคล็ดลับในการจำตำแหน่งสิ่งของต่างๆ โดยการจัดวางสิ่งของให้หาได้ง่าย ทั้งในห้องครัว แฟ้มเอกสาร หรือโต๊ะทำงาน เคล็ดลับในการย้ายบ้าน โดยการจัดการกับสิ่งของต่างๆ และเขียน mind map เพื่อลดความสับสนวุ่นวายในการจัดของและปัญหาที่มากับการหาของไม่เจอ ทั้งนี้ผู้เขียนนำเสนอหลายประเด็นเกี่ยวกับความจำที่จำเป็นในชีวิตประจำวันที่บางที่มานึกๆ ดู สำคัญมากแต่เรากลับมองข้ามไป เช่น การจำชื่อ จำใบหน้า และจำข้อมูลของบุคคลต่างๆที่เราติดต่อด้วย ไม่ว่าจะเป็นผู้บังคับบัญชา เพื่อนร่วมงาน ลูกค้า หรือ ลูกจ้าง เพราะการจำรายละเอียดของพวกเขาได้แม้เพียงเล็กน้อย บวกกับการแสดงออกอย่างจริงใจ เป็นการแสดงถึงความใสใจ ช่วยให้เกิดความสัมพันธ์อันดีได้ไม่ยาก นอกจากนี้ยังมีการแนะวิธีจดจำตัวเลขต่างๆ วิธีเรียนรู้เทคโนโลยีใหม่ๆ และการจัดการกับสิ่งที่อยากลืมแต่กลับจำ การพัฒนาความทรงจำทำได้ในทุกช่วงอายุค่ะ มีงานวิจัยที่ออกมาไม่นานนี้พบว่าแม้จะอายุถึง 70 ปี แต่เซลล์สมองของคนเราก็ยังสามารถสร้างเส้นใยประสาทใหม่ขึ้นมาได้ โดยสามารถเชื่อมต่อ และชดเชยเซลล์ประสาทที่สูญเสียไปได้ ฉะนั้นนอกจากใช้วิธีการบริหารสมองเป็นประจำเพื่อเพิ่มความจำ ก็ควรที่จะลองทำสิ่งใหม่ๆ ไปยังที่ใหม่ๆ และทำกิจกรรมใหม่ๆ บ้าง การทำสิ่งซ้ำๆ เดิม เป็นกิจวัตรเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้สมองนิ่ง ไม่ได้พัฒนา และอาจพบกับปัญหาเมื่ออายุเพิ่มขึ้นได้ ผู้เขียนเป็นนักวิทยาศาสตร์ผู้เชี่ยวชาญด้านสมองจากมหาวิทยาลัยควีนส์แลนด์ ซึ่งมีผลงานการวิจัยด้านสมองมาอย่างต่อเนื่องค่ะเนื้อหาภายในเล่มจึงนับว่ามีความน่าเชื่อถือ เนื้อหาภายในจะดำเนินไปเรื่อยๆค่ะ บางคนที่ชอบอ่านแบบตัวหนังสือน้อยๆ หน้ากระดาษว่างๆ อาจมีอาการหาวระหว่างอ่านได้ แต่โดยส่วนตัวคิดว่าหนังสือเล่มนี้น่าสนใจค่ะโดยเฉพาะในบทวิธีพัฒนาความจำ หากใครซื้อมาแล้วลองพลิกไปอ่านบทนี้ก่อนเลยก็ได้นะคะ ฝากไว้อีกเล่มนะคะ ขอบคุณค่ะ