รู้แล้วลุย 2 สิ้นชาติ...ขาดภพ

ปุณิกา |
03/08/2014

สุดยอดแห่งการบรรลุธรรมในทางพุทธศาสนา ก็คือนิพพานหรือการตัดกิเลศทั้งหมดไม่กลับมาเวียนว่ายตายเกิดในวังวนแห่งความทุกข์อีก ซึ่งสำหรับคนที่เป็นนักปฏิบัติธรรมมืออาชีพแล้ว นิพพานคือสุดยอดปรารถนาอย่างไม่ต้องสงสัย แต่ในความเข้าใจของคนทั่วไปนิพพานก็ยังเป็นของยากอยู่ดี หมายความว่ายากทั้งในแง่ของการอธิบายความหมายที่แท้จริงและยากในแง่ของวิธีการเดินไปสู่เป้าหมายที่เรียกว่านิพพานนั้น นอกจากพระพุทธเจ้าและพระอรหันต์ตามตำนานที่ได้บรรลุนิพพานแล้ว จะมีใครที่สามารถอธิบายเรื่องนี้ได้ชัดเจนที่สุด แม้จะมีคนที่อ้างตัวว่าอธิบายได้ว่ามันเป็นอย่างไร แต่ก็คงปฏิเสธไม่ได้ว่า คำอธิบายเหล่านั้นเป็นคำอธิบายที่เต็มไปด้วยคำถามและข้อสงสัยมากมายทั้งในแง่คนที่อ้างตัวว่าเข้าใจและในแง่ความถูกต้องแท้จริงของสิ่งที่พูดถึง นิพพานในความเข้าใจของคนทั่วไปจึงยังเป็นสิ่งที่งงๆ คลุมเครือ ไม่ชัดเจน และที่สำคัญคือยากที่จะเข้าถึง คงต้องใช้เวลาทั้งชีวิตด้วยความมุ่งมั่นตั้งใจในการเรียนรู้ ทำความเข้าใจ ลองผิดลองถูกด้วยตนเอง ถึงจะเข้าใจได้ว่ามันคืออะไรกันแน่ เพราะผมเข้าใจว่าวิธีการแบบพุทธก็ต้องเป็นแบบนี้แหละคือเน้นการทดลองลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง จนเกิดความรู้ความเข้าใจด้วยตนเอง ไม่ใช่เชื่อตามที่ผู้ที่อ้างตนว่าเป็นผู้รู้สั่งสอนมาว่าเป็นเช่นนั้น ผมหยิบหนังสือเล่มนี้ขึ้นมาอ่านชื่อเรื่องด้วยความสงสัยในตอนแรก สิ้นชาติ…ขาดภพ อ่านดูแล้วเหมือนจะเป็นหนังสือนิยายอะไรทำนองนั้นมากกว่าจะเป็นหนังสือธรรมะ และพอได้อ่านคำอธิบายบนหน้าปกก็ยิ่งประหลาดใจเข้าไปใหญ่ “บันไดลัดสู่การหลุดพ้น ซึ่งสื่อจิตชี้ทางโดย สมเด็จพุฒาจารย์โต พรหมรังสี ด้วยเตโชวิปัสสนากรรมฐาน ทางลัดตัดตรงสุดอัศจรรย์มุ่งสู่นิพพาน” อ่านแล้วดูอภินิหารสุดๆ ให้ความรู้สึกเหมือนเป็นหนังสืออภินิหารไซอิ๋วผสมกับหนังสือคู่มือเตรียมสอบฉบับเรียนลัดเน้นง่ายเข้าว่า แต่เอาหละผมอาจจะอคติเกินไป ลองเปิดอ่านเนื้อหาข้างในก่อนดีกว่าเผื่อจะมีอะไรดีๆซ่อนอยู่ก็ได้ ทันทีที่เปิดอ่านบทนำ “10 ปีในการภาวนาในฐานะนักปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานที่เป็นฆราวาส 4000 ชั่วโมงในจิตพากเพียรเพื่อการพ้นไป สมเด็จพุฒาจารย์โต พรหมรังสี ได้เลือกข้าพเจ้าให้เป็นหนึ่งเดียวที่ได้รับการถ่ายทอดวิชาวิปัสสนาทางลัด มุ่งเผากิเลศให้สิ้นเพื่อมรรคผลนิพพาน…” อ่านดูแล้วก็ได้แต่ถอนหายใจ เพราะรู้สึกผิดหวังกับข้อความนี้มาก โดยเฉพาะกับคำว่าทางลัด ซึ่งคำนี้ได้ทำลายความน่าเชื่อถือของหนังสือเล่มนี้ไปอีกมากเลยทีเดียว อย่างที่บอกไว้ว่า ผมไม่เชื่อเรื่องทางลัดในการฝึกฝนธรรมะ เรื่องแบบนี้ควรเป็นเรื่องที่คนที่ตั้งใจจะเดินทางนี้ต้องใช้เวลากับมัน ต้องทดลอง เรียนรู้ จนเกิดความเข้าใจด้วยตนเอง ต้องหมั่นตรวจสอบความรู้ของตัวเองให้รอบด้าน เพื่อไม่ให้เกิดความเข้าใจที่ผิด แต่หนังสือเล่มนี้กลับสอนในสิ่งที่ตรงกันข้าม ซึ่งผมคิดว่าขัดกับหลักการทางพุทธศาสนา แม้จะมีการอ้างอิงพระชื่อดัง และเนื้อหาภายในจะเป็นการสอนเรื่องการทำวิปัสสนาเป็นหลัก (ซึ่งอ่านแล้วก็งงๆไม่ค่อยเข้าใจ) แต่ด้วยวิธีคิดของผู้เขียนแบบนี้ ผมว่าทำให้หนังสือเล่มนี้ด้อยคุณค่าลงไปเยอะเลยทีเดียว กลายเป็นหนังสือที่ทำออกมาเพื่อเน้นขาย มากกว่าจะเป็นเครื่องมือประเทืองปัญญา ทั้งหมดที่กล่าวมาเป็นความคิดเห็นส่วนบุคคลของคนที่แทบไม่มีประสบการณ์ด้านการเจริญภาวนาและผมเองก็ไม่ได้เอาวิธีการทำวิปัสสนาตามหนังสือไปทดลองทำแต่อย่างใด หากผู้อ่านเป็นนักวิปัสสนามืออาชีพมากกว่าผม มีชั่วโมงบินหลายพันชั่วโมงพอๆกับผู้เขียน คิดว่าน่าจะอ่านเข้าใจได้มากกว่าก็ได้