กล้วยไม้กลีบช้ำ (โบตั๋น)

 

มานิตา บิดตัวอยู่บนเตียงพลางหาว เช้าแล้วหรือ แสงแดดยามเช้าส่องเข้ามาทางหัวนอนเพราะเมื่อคืนเธอเปิดหน้าต่างรับ ลมไว้

อากาศยามเช้าของวันในฤดูหนาวเดือนมกราคมเยือกเย็นพอสมควร ตอน

กลางคืนก็ไม่ร้อนจนต้องเปิดเครื่องปรับอากาศ หญิงสาวจึงเปิดพัดลมไว้

อ่อน ๆ ให้ส่ายไปรอบ ๆ ห้อง เพียงพอต่อการระบายอากาศ

เท่านั้น

บ้านหลังนี้เป็นทาวน์เฮ้าส์กึ่งตึกแถวหลังเล็กแต่ออกแบบได้น่ารัก

จนเพื่อนเรียกว่าบ้านตุ๊กตา ผู้สร้างออกจะมีรสนิยมหวานแหววเพราะ

บ้านแต่ละหลังทาสีได้หวานเจี๊ยบทุกแถว แถบที่มานิตาอยู่สีชมพู ฝั่ง

ตรงข้ามติดตลาดสดติดแอร์พร้อมห้างสรรพสินค้าเล็ก ๆ ประเภท

                                                                                               

ซูเปอร์มาร์เก็ตทาสีเขียวตอง ถัดเข้าไปด้านในต่อจากที่ว่างซึ่งต้องมีไว้ให้

กลับรถตามกฎหมายทาสีฟ้าอ่อน ถัดไปอีกเป็นตึกแถวทาสีส้ม ลึก

เข้าไปอีกห้าร้อยเมตรเป็นบ้านเดี่ยวราคาปานกลาง เริ่มต้นที่สามล้านห้า

จนถึงเก้าล้าน บ้านเดี่ยวเพิ่งสร้างได้ไม่นานหลังจากถนนสายนี้เจริญจน

ผิดหูผิดตาต่างกับเมื่อมานิตามาอยู่เมื่อแรกประมาณสามปีก่อน

มานิตาจองทาวน์เฮ้าส์ห้องแรกตั้งแต่เพิ่งเปิดขายและยังสร้างไม่

เสร็จดี เพื่อนหลายคนท้วงว่าซื้อห้องแรกหนวกหูแน่ ๆ เพราะใกล้ถนน

ห่างเพียงยี่สิบเมตร แล้วยังอยู่หลังตึกแถว พวกชอบอยู่ตึกแถวน่ะล้วน

เป็นคนจีนหรือลูกจีน ชอบทำอะไรเสียงดัง แล้วถ้าเป็นร้านค้าละก็

เสียงดังแน่นอน ร้ายกว่านั้นห้องแรกพอมีที่ด้านข้าง คนที่อยู่ตึกแถว

ห้องแรกอาจจะยึดไว้ทำงานประเภทซ่อมรถ ขายอาหารสำเร็จ ก๋วยเตี๋ยว

ข้าวแกง มานิตาคงต้องสูดกลิ่นอาหารจนไม่รู้อะไรเป็นอะไรเลยละ

แต่ปรากฏว่าที่ด้านข้างของตึกแถวกว้างเพียงเมตรครึ่งทำอะไรไม่

ได้นอกจากวางของเล็ก ๆ น้อย ๆ ถัดจากขอบตึกแถวลงมาเป็นถนน

ทางเข้าหมู่บ้านซึ่งต้องผ่านหน้าทาวน์เฮ้าส์ แต่ไม่รบกวนอะไรเพราะ

เจ้าของอาณาบริเวณทั้งหมดในแถบนี้เป็นสถาปนิกและมีน้ำใจพอจะ

คิดถึงความสะดวกของผู้อยู่อาศัย รวมถึงความปลอดภัยของลูกบ้านด้วย

หน้าทาวน์เฮ้าส์ของทุกคนจึงมีทางเดินเท้าอีกสองเมตร เว้นช่วงเป็นทาง

เข้าบ้านแต่ละหลัง ด้านหน้ามีที่ว่างกว้างสามเมตรครึ่งพอจอดรถได้

หนึ่งคันหรือถ้าไม่มีรถก็พอจะปลูกต้นไม้กระถางหรือไม้พุ่มเล็ก ๆ ได้

หลายต้น

ด้านหลังตึกแถวเป็นครัวของผู้อยู่อาศัยจริงแต่ไม่มีกลิ่นอย่างที่

เพื่อนกลัว เพราะไม่ค่อยได้ทำอาหารกลิ่นแรงนัก เจ้าของนิยมอาหาร

จีนอาหารฝรั่ง คนรุ่นใหม่ หน้าร้านเปิดเป็นสำนักงานให้บริการไปรษณีย์

จดทะเบียนต่าง ๆ รับติดต่อราชการให้ผู้ที่ไม่ว่างจะไปรวมทั้งขายเครื่อง

เขียนเล็ก ๆ น้อย ๆ

ที่มานิตาพอใจมากก็คือระยะห่างของตึกแถวกับบ้านหลังแรกของ

เธอนั้นกว้างหกเมตร เป็นถนนเล็ก ๆ เสียสี่เมตร ยังมีอีกสองเมตร พอให้

หญิงสาววางไม้กระถางกลิ่นหอม หรือใบสวยได้อีกตั้งหลายกระถาง

บ้านตุ๊กตาของเธอสูงสามชั้น แต่ลึกเพียงหกเมตร แต่ละชั้นจึงทำอะไร

ไม่ได้มาก เธอใช้ชั้นล่างด้านในทำครัว ด้านหน้าเป็นห้องรับแขกเล็ก ๆ

ซึ่งไม่ค่อยได้ต้อนรับใคร คนเดินผ่านก็มองไม่เห็นอะไรเพราะหญิงสาว

จอดรถด้านหน้าบังทัศนวิสัยไว้เกือบหมด เหลือตรงมุมก็ยังปลูกต้นไม้

กระถางบังไว้อีก ชั้นสองเป็นห้องนอน ส่วนชั้นสามยังไม่ได้ทำอะไร

หญิงสาวคิดว่าอาจจะปรับปรุงเป็นห้องทำงานห้องหนังสือได้

มานิตาอยู่คนเดียวตามลำพัง อาจจะน่ากลัวไปหน่อยเมื่อมาอยู่

ใหม่ ๆ แต่เมื่อหมู่บ้านด้านในปลูกเสร็จขายได้หลายหลัง มียามเฝ้าสองชั้น

ชั้นแรกริมถนนใหญ่ใกล้ ๆ กับที่มานิตาอยู่กับตรงปากทางเข้าหมู่บ้าน

ลึกไปอีกห้าร้อยเมตร ที่ว่างติดกันกลายเป็นซุปเปอร์มาร์เก็ต ถัดไปเป็น

ร้านสะดวกซื้อ ความน่ากลัวจึงลดลงมากแม้จะพลุกพล่านไปนิดแต่

สิ่งอำนวยความสะดวกเพิ่มขึ้น วันหยุดถ้าไม่คิดจะไปไหน แถวนี้ก็มี

ข้าวของให้เธอจับจ่ายได้ทั้งของกินของใช้เสื้อผ้า แน่นอนไม่ใช่เสื้อผ้า

ชนิดที่เธอใส่ไปทำงานได้ แต่ประเภทอยู่กับบ้าน ชุดนอน หรือ

ผ้าเช็ดตัวก็มีครบ กระเป๋า รองเท้าแตะราคาถูก ๆ สารพัดมีให้ซื้อ ถึง

จะชอบของดีราคาแพงมียี่ห้อแต่มานิตาก็ต้องใช้ของราคาธรรมดา ๆ บ้าง

เพราะเธอต้องเลี้ยงตัวเอง ไม่ได้ขอเงินใครมาหลายปีแล้ว

บ้านหลังนี้ราคาล้านเศษ ๆ เมื่อตัดสินใจซื้อตั้งใจจะผ่อนเองเพราะ

เธอมีรายได้ประจำเดือนหนึ่งสองหมื่นกว่า มีเงินเก็บเก่าแก่ตั้งแต่ยังเป็น เด็กประมาณสามแสน ทำงานมาห้าหกปี ผ่อนรถสำเร็จไปหนึ่งคัน แม่

คงเวทนาลูกสาวคนกลางผู้ไม่มีใครอินังขังขอบเลยยัดเช็คเงินสดใส่มือ

ให้หนึ่งล้าน

“เอาไปซื้อบ้านอยู่ อย่าอยู่แฟลตเช่าเลยลูก ดูที่ปลอดภัยใกล้ถนน

มีคนเยอะ ไม่ให้เปลี่ยวนัก”

มานิตาพาแม่มาดูบ้านและตกลงซื้อด้วยความพอใจ เงินที่แม่ให้กับ

เงินเก็บยังไม่พอซื้อแต่ขาดแค่สองแสนกว่าเอง หญิงสาวสามารถผ่อน

เงินที่ขาดและได้บ้านมาเป็นของเธอโดยสมบูรณ์ในเวลาเพียงหนึ่งปี

หญิงสาวอายุสามสิบต้น ๆ มีรถค่อนข้างใหม่หนึ่งคันราคาท้องตลาดสาม

แสนกว่า ๆ กับบ้านทาวน์เฮ้าส์ใหม่เอี่ยมราคาหนึ่งล้านหกแสนบาทก็

นับว่าไม่เลวนัก รายได้แต่ละเดือนไม่ต้องผ่อนอะไร ได้เต็มเม็ดเต็ม

หน่วย มีเงินเก็บเดือนละตั้งหมื่นกว่า แต่กว่าเท่าไรไม่แน่ไม่นอนแล้วแต่

ว่าเดือนนั้นใช้อะไรไปบ้าง เวลานี้เงินเดือนสามหมื่นห้าหักโน่นหักนี่แล้ว

ก็พอใช้สบาย ๆ หญิงสาวพอใจที่ตนยังประหยัดเงินได้เดือนละไม่ต่ำ

กว่าหมื่นบาทมาตั้งสามปีแล้ว ปีหน้าถ้างานประสบผลสำเร็จเธอน่าจะได้

เงินเดือนถึงสี่หมื่น อยู่ได้สบาย ๆ ตัวคนเดียว

ตัวคนเดียว มานิตาแค่รู้สึกว่าเธอตัวคนเดียวแต่จริง ๆ มันไม่ใช่

เธอมีเตี่ย พี่สาวกับครอบครัว หลานสามคน น้องชายหนึ่งคน อายุ

อ่อนกว่าเธอถึงหกปี เป็นเทวดาประจำบ้าน

แม่เพิ่งเสียชีวิตไปเมื่อปีกลาย ความสัมพันธ์กับบ้านเกิดจึงยิ่งห่างเหิน

ช่องว่างถ่างกว้างจนแทบจะมองไม่เห็นฝั่งลูกคนกลาง หน้าซ้ำยังเป็นผู้

หญิง ดื้อรั้น ควบคุมไม่ได้ เตี่ยชอบเรียกเธอว่านังคนกลาง นังจอมดื้อ

คนจีนชอบลูกชายอยู่แล้ว แต่ลูกสาวคนโตยังพอรับได้ รอลูกคนต่อไป

น่าจะได้ผู้ชาย แต่เธอกลับเกิดมาเป็นผู้หญิงเสียนี่ เตี่ยจึงแทบไม่มอง

ลูกคนนี้เลย แม่กับลูกสาวสองคนจึงต้องทนฟังเสียงบ่นเรื่องไม่มีลูกชาย

จากหัวหน้าครอบครัวและเครือญาติอยู่หลายปี แม่ท้องลูกคนที่สามเมื่อ

มานิตาอายุได้สองขวบเศษ ตั้งความหวังว่าจะได้ลูกชายแต่ปรากฏว่าแม่

แท้ง         จนมานิตาอายุห้าขวบเศษแม่จึงตั้งท้องลูกคนสุดท้องและได้

ลูกชายสมใจ ฐานะในบ้านของแม่จึงดีขึ้น อาม่าให้การยอมรับ เตี่ยดีใจ

ที่ได้ลูกชายตัวอ้วนแข็งแรง เวลานั้นแม่อยากได้อะไรถ้าเอ่ยปากขอไม่มี

ที่จะไม่ได้ ฐานะทางบ้านไม่ได้เลวเลย มีโรงงานซีอิ๊วเล็ก ๆ ทำซีอิ๊วตาม

สูตรต้นตำรับของตระกูลมาแล้วสองสามชั่วคน ถึงจะไม่มีชื่อเสียงเท่า

ซีอิ๊วจากโรงงานดังแต่ตลาดต่างจังหวัดกับตลาดสดขายดีกว่าพวกยี่ห้อ

ดังเพราะราคาถูกว่า เนื่องจากไม่ได้บวกค่าโฆษณา

“ของของเราน่ะจริง ๆ แล้วดีกว่าของไอ้พวกดัง ๆ นั่นตั้งแยะ

เพราะเราหมักธรรมชาติ ไม่ใช้สารเคมี ไม่ใช้ยาเร่ง ของเราหมักตั้งปีถึง

ขาย พวกนั้นน่ะอย่างมากก็หกเดือน ใส่สารเร่งเสียจนเคยถูกเมืองนอก

ตีกลับ มันอันตรายรู้ไหม ทีนี้เราแรงงานน้อย แล้วก็โฆษณาไม่เป็น

จะจ้างเขาทำมันก็แพง ต้องขึ้นราคา ทำไม่ลง คนจน ๆ จะกินอะไรล่ะ

มีแต่ของแพงเพราะบวกโฆษณากับค่าเอาของเข้าห้างใหญ่ ๆ ของไม่ได้ดี

จริงสักหน่อย”

จริงอย่างที่เตี่ยว่า มานิตาโตมากับกลิ่นซีอิ๊ว วิ่งไปวิ่งมาอยู่หลัง

บ้านซึ่งเป็นโรงงาน หล่อนอยู่ฝั่งธนบุรี เมื่อก่อนเป็นสวน ขนส่งซีอิ๊ว

ทางเรือ มาขึ้นบกที่ตลาดพลูแล้วจึงขึ้นรถบรรทุกส่งไปตามตลาดต่าง ๆ

ลูก ๆ ไปโรงเรียนก็อาศัยเรือนั่นแหละมาขึ้นตลาดพลูแล้วถึงต่อรถไป

โรงเรียนซึ่งอยู่ไม่ไกลท่าน้ำเท่าไร เมื่อโตเรียนชั้นสูงขึ้นก็ต่อรถอีกทอดไป

เรียนโรงเรียนดังฝั่งกรุงเทพฯ พวกเธอสามพี่น้องคงกินดีอยู่ดีจึงสมองดี

เรียนเก่งกันทุกคน เตี่ยก็ส่งเสริมให้เรียนสูง ๆ แต่ก็คอยย้ำไม่ให้ลืม

โรงงานซีอิ๊ว เสียอย่างเดียวเตี่ยบงการลูกเมียทุกเรื่องราว เป็นต้นว่า

วรินทราลูกสาวคนโตควรเรียนบัญชีเพื่อจะได้มาช่วยทำบัญชีให้ทันสมัย

เพราะเตี่ยทำบัญชีไม่เป็นได้แต่จด ๆ แบบโบราณ มานิตาควรเรียนกฎหมาย

จะได้มาช่วยเรื่องการติดต่อราชการ แล้วชนม์ชนกเทวดาน้อยของบ้าน

ควรจะเรียนวิศวกรรม จะได้มาดูแลขยายโรงงานให้ใหญ่ ๆ อย่างคน

อื่นเขาบ้าง

แต่ไม่มีใครทำตามคำสั่งของเตี่ยสักคน วรินทราไม่ยอมเรียนบัญชี

อ้างว่าไม่เก่งเลข เธอเลือกเรียนรัฐศาสตร์การทูต เตี่ยส่ายหน้าดิก

“มันจะบ้า ผู้หญิงดันไปเรียนการทูต ใครเขาจะให้มันไปเป็นทูตอยู่

เมืองนอก อย่างดีก็แค่ได้เป็นเมียทูต ไม่งั้นก็แค่เสมียน เส้นสายไม่มี

ลูกเจ๊กลูกจีน ใครเขาจะส่งเสริม ไม่มีทางก้าวหน้าหรอก”

วรินทราดื้อจะเรียน ทางครอบครัวก็ต้องยอม สอบเข้าได้แล้ว ได้

เรียนระดับมหาวิทยาลัยดีกว่าไม่ได้เรียน หล่อนเป็นลูกสาวคนโต เตี่ย

จึงยังสนใจใส่ใจอยู่บ้างว่าจะไปทำอะไรที่ไหน อย่างไร แต่เตี่ยไม่รู้เลยว่า

ที่วรินทราเลือกเรียนวิชานี้คณะนี้เพราะต้องการอยู่ใกล้ชิดกับผู้ชาย

ที่หล่อนพึงพอใจ มานิตารู้แต่หล่อนถือว่าธุระไม่ใช่ บางขณะหล่อน

เหมือนอากาศธาตุ ไร้ตัวตนในบ้าน ถ้าเห็นหน้าเตี่ยก็จะพูดว่าหล่อนน่า

จะเรียนกฎหมายหรือเรียนบัญชีแทนพี่สาว จะได้มาช่วยกัน

แต่เตี่ยไม่เคยใส่ใจลูกสาวคนกลางอยู่แล้ว มานิตาสอบเข้า

มหาวิทยาลัยได้ เรียนไปตั้งสองปีแล้ว เตี่ยเพิ่งนึกได้ว่าหล่อนเข้า

มหาวิทยาลัยแล้วและถามว่าหล่อนเรียนอะไร

“อ๋อ ประชาสัมพันธ์”

“อะไรวะ” เตี่ยงง “อ่านข่าววิทยุกรมประชาสัมพันธ์เรอะ เลือก

เรียนอะไรบ้า ๆ”

มานิตาขี้เกียจจะอธิบายเพราะเตี่ยบ่นแล้วก็ไม่เคยได้สนใจหล่อนอีก

หันไปเคี่ยวเข็ญชนม์ชนกจนพ่อน้องชายผู้อ่อนวัยกว่าหล่อนหกปีบ่นว่า

จะบ้าตาย

“เตี่ยเขารักแกนะ นายอ๊อด ไม่เหมือนพี่ จะอยู่หรือไม่อยู่เขาก็ไม่

สนใจหรอก รองลงมาเขาก็รักเจ๊แอ้ม ยังจะมาบ่น ถ้าไม่มีใครใส่ใจ

อย่างพี่เราก็บ่นอีก”

“ไม่ใส่ใจเสียยังจะดีกว่า ไม่ก็เอาแค่เบาะ ๆ อย่างเจ๊แอ้ม พอทนไหว

แต่ขนาดอ๊อดนี่ประสาท”

ก็น่าจะประสาทอยู่หรอก เตี่ยคุมแจออกยังงั้น ถ้าทำได้ก็คงไป

โรงเรียนด้วยแล้วละ

แต่ไม่มีใครสนใจอย่างมานิตามันดีตรงไหนล่ะ แม่พอจะนึกถึงลูก

คนนี้บ้างแต่แม่ก็ไม่ค่อยมีเวลา เพราะเตี่ยมัวมาวุ่นกับลูกชายสุดที่รัก

คนเดียว เลยมอบหมายงานโรงงานให้แม่ดูแลเสียเกือบหมด เรื่องนี้

เป็นผลดีกับมานิตาเพราะแม่กันเงินเก็บไว้ส่วนหนึ่ง ก็ที่แอบซุกให้

มานิตามาตั้งล้านนั่นแหละ นอกจากมานิตาแม่ยังให้เงินวรินทราตอน

แต่งงานโดยที่เตี่ยไม่ให้ความเห็นชอบแต่มากน้อยแค่ไหนมานิตาไม่รู้ ก็

น่าจะมากกว่าที่ให้มานิตาเพราะแม่สนิทกับลูกสาวคนโตมากกว่ามานิตา

เป็นไหน ๆ

แต่ให้กันเท่าไหร่มานิตาไม่ได้นึกอิจฉาอะไร ถึงอย่างไรหล่อนยัง

เข้าบ้านเตี่ยได้ ไม่เหมือนวรินทรา หล่อนถูกเตี่ยตัดขาดเพราะไป

แต่งงานกับผู้ชายที่เตี่ยไม่ชอบ

เตี่ยไม่ชอบดนัยด้วยสาเหตุหลายประการ ประการแรกชายหนุ่ม

คนนั้นเป็นคนไทยแท้ รับราชการทหาร ไม่ใช่เจ้าหนุ่มเพื่อนรุ่นพี่ที่

เรียนรัฐศาสตร์คนนั้นหรอกนะ แต่เป็นเพื่อนของเพื่อนของเพื่อนจนไม่รู้

เพื่อนคนไหน ครอบครัวดั้งเดิมเป็นชาวนา ฐานะเป็นอย่างไรไม่รู้เพราะ

ไม่เคยเกี่ยวข้องรู้จักด้วย แต่งงานกันแล้วต้องย้ายไปอยู่ต่างจังหวัด วิชา

ความรู้ที่ร่ำเรียนมาแทบจะต้องโยนทิ้ง ภายหลังได้ยินว่าไปเป็นครูสอน

ภาษาอังกฤษในโรงเรียนเอกชนแถว ๆ ค่ายทหาร ไม่ได้บรรจุเพราะไม่

เคยเรียนวิชาครู เป็นได้แค่ครูสอนพิเศษ ก็ยังดีพอมีรายได้เท่ากับ

ความรู้ปริญญาตรีขั้นเริ่มต้น

แต่ที่เตี่ยไม่ชอบลูกเขยคนนี้สุด ๆ ก็เพราะเขาไม่ให้เกียรติเตี่ย พา

ลูกสาวคนโตของเตี่ยไปนอนค้างอ้างแรมที่ไหนไม่รู้เป็นอาทิตย์แล้วถึง

มาบอกว่าจะแต่งงานกัน นัยน์หูนัยน์ตาเจ้าหนุ่มก็แพรวพราวส่อแววเจ้าชู้

“ลูกกะตามันกรุ้มกริ่ม ดูมันมองนังคนกลางของเราชิ ปากกำลัง

ขอแต่งงานกะนังคนโต แต่ชำเลืองมองแต่นังคนกลางไม่วางตา แน่ละซี

นังเอ๋ยมันสวยกว่านังแอ้มตั้งเยอะแยะ”

มานิตายังนึกขำว่าเตี่ยซึ่งไม่เคยสนใจหล่อนเลยยังรู้ว่าหล่อนสวย

กว่าพี่สาวตั้งแยะ

วรินทราสวยน่ารักแต่หล่อนหน้าตาหมวยสุด ๆ ขาวจนซีด แต่

มานิตาผิวขาวหน้าคม คล้ายไปทางคุณยายคนไทย รูปร่างดี สูงกว่า

พี่สาวคืบกว่า ที่หล่อนเลือกเรียนประชาสัมพันธ์ก็เพราะลูกยุจากเพื่อน ๆ

ว่าเหมาะกับหล่อนมากกว่าวิชาการสื่อสารมวลชนที่มีให้เลือกเรียนใน

คณะที่หล่อนสอบเข้าได้นั่นแหละ

หญิงสาวนึกถึงดนัยพี่เขยและเห็นด้วยกับบิดาว่าเขาเป็นบุรุษ

ที่ไม่น่าไว้วางใจ ชอบมองสาว ๆ ด้วยสายตาหยาดเยิ้ม ไม่เว้นกระทั่ง

น้องภรรยา