JAPANIZATION

Arya S. |
20/08/2014

ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่ชาวไทยรู้จัก ทั้งจากหนังสือการ์ตูนหรืออนิเมะ เพลง ศิลปินดารา รายการโทรทัศน์และสื่อต่างๆ ของไทย หรือกระทั่งธุรกิจ Adult Video หรือหนังโป๊ของญี่ปุ่นที่ชายไทยจำนวนมากให้ความนิยม แต่ชาวไทยจำนวนมากยังเข้าใจประเทศญี่ปุ่นในมิติที่สลับซับซ้อน มีรูปแบบและลักษณะที่เฉพาะตัวเช่นนั้นอยู่น้อย อาจจะเนื่องจากสิ่งที่จะแสดงให้เห็นถึงประเทศญี่ปุ่นในรูปแบบนั้นค่อนข้างเข้าถึงยากและไม่แพร่หลาย อีกทั้งยังอ่านยาก ทำให้ความเข้าใจในด้านนี้ของชาวไทยตกๆ หล่นๆ ไป ดังนั้น หนังสือ Japanization ก็อาจจะเหมาะกับผู้อ่านที่สนใจเรื่องราวของญี่ปุ่นในด้านของมิติสังคม วัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ และเศรษฐกิจ ซึ่งได้ความรู้ความเข้าใจไปโดยละเอียดอย่างแน่นอน Japanization หรือแปลออกมาอย่างง่ายๆ ได้ว่า “กระบวนการทำให้เป็นญี่ปุ่น” โดยอาจารย์อรรถจักร สัตยานุรักษ์ ซึ่งค่อนข้างจะเน้นไปในเรื่องของญี่ปุ่นในด้านประวัติศาสตร์ เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรมในช่วงยุคสมัยใหม่ (หลังสงครามโลกครั้งที่ 2) จนถึงปลายยุค 90 ซึ่งเป็นช่วงที่ญี่ปุ่นกำลังพลิกฟื้นตนเองจากการเป็นผู้แพ้สงครามให้กลายมาเป็นเจ้าเศรษฐกิจที่ส่งออกวัฒนธรรมของตนเองไปทั่วโลก ในรูปแบบของการ์ตูน เพลง ละคร ภาพยนตร์ รวมไปถึงสินค้าต่างๆ มากมายที่ติดตลาดจนปัจจุบัน โดยหนังสือเล่มนี้จะพูดถึงตั้งแต่มรดกทางประวัติศาสตร์ตั้งแต่ดั้งเดิมของญี่ปุ่น ซึ่งมีส่วนทำให้ญี่ปุ่นเป็นเช่นปัจจุบันนี้ และได้พูดถึงปัจจัยต่างๆ ที่ญี่ปุ่นมีและทำให้ประเทศพัฒนามาจนถึงจุดที่ทั่วโลกต้องยอมรับ เงื่อนไขต่างๆ ที่บริบทของโลกสร้างขึ้นมาเพื่อเป็นโจทย์ให้แต่ละประเทศต้องพัฒนาตนเอง และรูปแบบการพัฒนาที่มีลำดับมีขั้นตอน ทั้งด้านเศรษฐกิจ ระบบการเมือง และศาสนา และหนังสือเล่มนี้ก็ยังได้พูดถึงมุมมืดของสังคมญี่ปุ่น ซึ่งเป็นผลผลิตที่เกิดขึ้นจากวัฒนธรรมประเพณีที่ตกทอดมาตั้งแต่ยุคโบราณ และปัญหาที่เกิดขึ้นจากความตึงเครียดจากการพัฒนาอย่างรวดเร็ว เช่น บทบาทผู้หญิงในสังคมญี่ปุ่น, ภาพยนตร์โป๊และยากูซ่า เป็นต้น โดยประเด็นต่างๆ ทั้งหมดทั้งมวลเหล่านี้ ซึ่งเป็นประเด็นที่ค่อนข้างใหญ่ มีเนื้อหามาก ก็ได้ถูกนำมาอธิบายอย่างกระชับ ไม่เยิ่นเย้อ มีประเด็นที่ครอบคลุมและชัดเจน ตรงประเด็น ไม่มีส่วนที่กล่าวถึงแบบวกไปวนมา แต่อาจจะน่าเบื่อไปบ้างเมื่อผู้เขียนได้อธิบายในรูปแบบของงานเขียนทางวิชาการที่อาจจะขาดสีสันและอารมณ์ในวิธีการบรรยายอยู่บ้าง และศัพท์บางอย่างที่ใช้ในหนังสือเล่มนี้ก็มักจะเป็นศัพท์เฉพาะที่ปรากฏในวงการสังคมศาสตร์ ซึ่งแม้จะมีการอธิบายอยู่บ้าง ก็อาจจะไม่เข้าใจได้โดยทันที แต่ถึงกระนั้น Japanization ก็ถือว่าเป็นหนังสือที่ว่าด้วยเรื่องวิชาการหนักๆ อย่างเรื่องประวัติศาสตร์ การเมือง สังคม เศรษฐกิจ วัฒนธรรมที่อ่านได้ไม่ยากนัก และในส่วนอ้างอิงของหนังสือเล่มนี้ก็สามารถต่อยอดความรู้ในเชิงวิชาการต่อไปได้อีกสำหรับผู้ที่สนใจ