ช่อมะลิลา (แก้วเก้า)

เสมามนตรี และคุณหญิงศรีเมือง (ซึ่งไม่เคยมีโอกาสได้เป็นท่านผู้หญิง) ภูมิไทตั้งใจ

จะบูรณะตึกหลังนั้นเพื่อทำเป็นพิพิทธภัณฑ์ ปิ่นเมือง อดีตภรรยาของเจ้าคุณเสมามนตรี

มาปรากฏตัวให้เห็นเพื่อห้ามไม่ให้รวมตัวเองเข้าเป็นส่วนหนึ่งของอนุสรณ์ที่ภูมิไทจะจัด

ทำให้เจ้าคุณด้วย ยิ่งทำให้ภูมิไทสนใจประวัติเจ้าคุณคนนั้นและคุณหญิงมากยิ่งขึ้น

ปิ่นเมืองเล่าเรื่องราวแต่หนหลังให้ภูมิไทฟังว่าได้แต่งงานกับเจ้าคุณหลังจากที่จันทร์ 

พี่สาวคนโตซึ่งเป็นภรรยาคนแรกของเจ้าคุณเสียชีวิต ทิ้งลูกเล็กๆ ชื่อนกไว้ ตายายของนก

ไม่อยากให้หลานต้องมีแม่เลี้ยงเป็นผู้หญิงอื่น ครั้งแรกเสนอวัน พี่สาวคนรองของปิ่นเมืองให้ 

แต่วันไม่ยอมเพราะเหตุหนึ่งเห็นว่าเจ้าคุณอายุมากแล้ว อีกสาเหตุเพราะเจ้าคุณเป็นคนขรึม 

วันบอกว่าไม่ยอมพูดจาอะไรเลยเหมือนกลัวดอกพิกุลจะร่วง เจ้าคุณซึ่งเวลานั้นเริ่มสนใจ

ปิ่นเมืองแล้วก็ขอปิ่นเมืองแทน ปิ่นเมืองเองก็ยินยอมเพราะหลงรักเจ้าคุณเข้าแล้วเหมือนกัน

พระยาเสมาเมืองและปิ่น (ชื่อเวลานั้น) แต่งงานอยู่กินกันอย่างปกติสุขมา 7 ปี เจ้าคุณเสมาเมือง 

ชื่อเดิมว่า เมือง ยกชื่อ เมือง ให้ต่อท้ายปิ่นเพราะเห็นว่าชื่อ ปิ่น เหมือนชื่อผู้ชาย ปิ่นก็เลยกลาย

เป็น ปิ่นเมือง ปัญหาเริ่มเกิดเมื่อเพื่อนรักแต่วัยเด็กของปิ่นเมือง คือพิรัช กลับจากเรียนหนังสือ

ที่อังกฤษ ปิ่นเมืองและพิรัชกลับมาสนิทกันอีก พิรัชหลงรักปิ่นเมืองมานานแล้ว แต่พยายาม

ยับยั้งความรู้สึกของตัวเองไว้เพราะปิ่นเมืองเป็นผู้หญิงมีสามีแล้ว ในเวลาเดียวกัน ปิ่นเมือง 

คิดกับ พิรัช แบบเพื่อนจริงๆ จนครั้งหนึ่งคุณหญิงแส แม่ของเจ้าคุณเสมาเมือง ซึ่งไม่ชอบ

ปิ่นเมืองเป็นทุนอยู่แล้วเพราะเห็นว่าปิ่นเมืองทำตัวเป็นผู้หญิงสมัยใหม่เกินไป พอเห็นว่า

ลูกชายและสะใภ้ไม่มีลูกด้วยกัน ก็คิดจะยกเด็กสาวที่ตัวเองเลี้ยงมาคือ ประกาย ให้เป็น

เมียน้อย ปิ่นเมืองไม่ยอม เจ้าคุณเองก็กลัวดอกพิกุลจะร่วงจริงๆ คือไม่ยอมบอกอะไรกับ

ภรรยาของตัวเองเลยว่าคิดอย่างไรกับเรื่องนั้น จนต้องไปราชการที่น่าน ๖ เดือน ประกาย

ตามไปด้วย ปิ่นเมืองยิ่งเข้าใจผิดว่าเจ้าคุณพาประกายไปรับเป็นเมียน้อยแบบให้ห่างไกลจาก

ตัวเอง เมื่อหันหน้าเข้าหาใครไม่ได้ มีก็เพียงพิรัชคนเดียวที่เข้าใจและพยายามช่วย ความรู้สึก

ของปิ่นเมืองที่มีให้พิรัชก็เริ่มเปลี่ยนไป

ในที่สุดเจ้าคุณเข้าใจผิด คิดว่าปิ่นเมืองและพิรัชมีอะไรๆ กันแล้วด้วยซ้ำ ทั้งๆ ที่ปิ่นเมืองพยายาม

ไม่ให้มีเรื่องเสียหายเกิดขึ้นถึงสามีมาตลอด เจ้าคุณไล่ปิ่นเมืองไปเสีย และขอหย่าในที่สุด 

ปิ่นเมืองย้ายมาอยู่กับแม่ซึ่งต่อมาแยกกับพ่อ ใช้ชีวิตอยู่อย่างอัปยศ แม้พิรัชจะขอให้ไปอยู่ด้วย

ก็ไม่ยอม