หนังสือมือสองกับตลาดหนังสือไทย
กลายเป็นประเด็นที่น่าสนใจอีกหนึ่งประเด็นสำหรับคำถามที่ว่าทำไมร้านหนังสือเดี๋ยวนี้มักมีการนำหนังสือมือสองเข้ามาจำหน่ายกันมากขึ้น นั่นเป็นเพราะว่าตลาดหนังสือในบ้านเรานั้นมีมูลค่ามากกว่า 20,000 ล้านบาท และถึงแม้ว่าจะมีการเติบโตที่ค่อนช้ามากหรือและจะแต่ค่อนไปทางถดถอยเสียมากกว่า แต่ทว่าตลาดหนังสือในประเทศไทยนั้นก็ยังถือว่าเป็นตลาดที่ใหญ่และมีธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับหนังสืออยู่มากมายเป็น Value Chain ที่ซับซ้อนและเกี่ยวเนื่องกันเป็นทอดหลายต่อหลายทอด อาจจะเคยเห็นว่าสำหรับหลากหลายสำนักพิมพ์นั้นก็มียอดขายหลายร้อยล้าน และมีร้านหนังสือระดับชาติที่มียอดขายระดับหลายพันล้านอยู่เช่นกัน นั่นจึงทำให้หนังสือถือว่ายังเป็นสินค้าประเภทหนึ่งที่ถือว่าเป็นสื่อที่ใช้สำหรับการหาความรู้ และสร้างความบันเทิงหลักอีกอย่างหนึ่งในบ้านเรา
หลายคนอ่านมาถึงตรงนี้แล้วก็เกิดสงสัยว่า แล้วมันเกี่ยวกับหนังสือมือสองอย่างไรละเนี่ย? Batorastore คิดว่าการที่ตลาดหนังสือบ้านเรายังโตช้าหรือถดถอยนั้น นอกจากจะเป็นเพราะเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่เข้ามาทดแทนแล้ว เช่น ebook หรือการอ่านบน tablet ก็ยังเป็นเพราะการผลิตหนังสือตั้งแต่ต้นน้ำจนนำมาจัดจำหน่ายให้ถึงผู้บริโภคเป็นรายๆไปนั้นยังมีความไม่มีหรือด้อยประสิทธิภาพอีกมาก เป็นผลทำให้ราคาหนังสือในบ้านเราเมื่อเทียบกับต่างประเทศเช่น USA ยังถือว่าสูงกว่าพอสมควร (เมื่อเทียบด้วย purchasing power parity เช่น แม้หนังสือเล่มเดียวกันที่อเมริกาขายแพงกว่าบ้านเรา 3 เท่า แต่รายได้ต่อวันเขาสูงกว่าเราถึง 6-7 เท่าเป็นต้น) และตรงนี้แหละที่หนังสือมือสองจะสามารถเข้ามามีบทบาทกับตลาดหนังสือในบ้านเราได้ เพราะว่าหนังสือมือสองนั้นถูกกว่าหนังสือมือหนึ่งอย่างน้อยก็ 50% ไปแล้วถ้าเทียบกับการซื้อมือหนึ่งเต็มราคา (ร้านหนังสือส่วนใหญ่ ลดไม่เกิน 10%) จะทำให้สามารถซื้อหนังสือได้มากเป็น 2 เท่าเลยทีเดียว
นอกจากนั้นยังช่วยทำให้ราคาของสื่อประเภทหนังสือนั้น ค่อยๆ ขยับลงมาเพื่อแข่งขันกับสื่อประเภทอื่นอีกหลายประเภท เช่น การอ่านบนเว็บหรือแม้แต่การหาข้อมูลใน Google และยิ่งบวกเพิ่มกับการมาของธุรกิจ e-commerce ในบ้านเรานั้น จะทำให้หนังสือมือสองเป็นที่น่าสนใจยิ่งขึ้นเพราะนอกจากจะถูกแล้วยังมีความสะดวกสบายเพิ่มเข้ามาอีก (สั่งจากบ้านก็ได้แถมมีให้เลือกซื้อกันเป็นพันๆ เล่ม) ตอนนี้หลายๆ เว็บไซต์กระจายกันทั่วไปหมดที่ขายหนังสือมือสองไม่ว่าจะใน Pantip ใน OLX หรือเว็บสำเร็จรูปต่างๆ อีกมากมาย โดยเป็นผู้ขายรายย่อยที่ขายเอง และคาดว่ามูลค่าตลาดของหนังสือมือสองคงจะต้องไม่ใช่เล็กๆ อย่างแน่นอน (ที่ต่างประเทศมีมูลค่าประมาณ 10-20% ของมูลค่าตลาดหนังสือมือหนึ่ง และมีเว็บไซต์ซื้อขายหนังสือมือสองอยู่ที่ใหญ่ๆ 2-3 เจ้า) อาจจะคล้ายๆ กับต่างประเทศ เพราะฉะนั้นทำให้ตลาดหนังสือมือสองของบ้านเราก็น่าจะอยู่ที่ประมาณ 2,000-3,000 ล้านบาท เลยทีเดียว