สุภาพบุรุษจุฑาเทพ : คุณชายพุฒิภัทร (เก้าแต้ม)

บทนำ

สายตาของนักศึกษาสาวทั้งสามต่างจ้องมองไปยังอาจารย์หนุ่มอย่างเคลิบเคลิ้ม โดยที่เจ้าตัวมิได้ล่วงรู้ หน้าที่หลักของนายแพทย์หม่อมราชวงศ์พุฒิภัทรในทุกวันก็คือ นำบรรดาลูกศิษย์ซึ่งเป็นนักศึกษาฝึกงานปีสุดท้าย เข้าตรวจเยี่ยมอาการผู้ปวยพร้อมทั้งสั่งการรักษารวมถึงให้ความรู้ควบคู่กันไปด้วย การเรียนข้างเตียงนั้นถือเป็นประสบการณ์ที่สำคัญมาก โดยแพทย์รุ่นพี่จะนำอาการของคนไข้จริงมาสอนและอธิบายวิธีการรักษาอย่างละเอียด พร้อมทั้งบอกข้อควรระวังตลอดจนให้รุ่นน้องได้เฝ้าดูการเปลี่ยนแปลงในแต่ละวัน จนกระทั่งอาการของผู้ปวยดีขึ้น

ภายในโถงกว้างซึ่งแบ่งซอยเป็นห้องเล็กอีกนับสิบบัดนี้มีคนไข้อาการต่างๆ นอนพักรักษาตัวอยู่ ส่วนใหญ่เป็นผู้ป่วยซึ่งได้รับการผ่าตัดไปแล้วเมื่อคืน รอสังเกตอาการ บ้างก็ดีขึ้นและเตรียมจะย้ายไปหอผู้ปวยสามัญ จะมีก็เพียงเตียงแรกซึ่งอาการหนักที่สุดจึงอยู่ใกล้โต๊ะพยาบาล แต่โชคยังดีที่ได้ฝีมือการผ่าตัดของหม่อมราชวงศ์พุฒิภัทรทำให้ผ่านพ้นวิกฤติมาได้ เนื่องจากยังหายใจเองไม่ได้จึงต้องใส่ท่อและเครื่องช่วยหายใจเพี่อประคับประคองอาการ ว่าที่แพทย์หญิงทั้งสามมาถึงหอผู้ปวยแห่งนี้ตั้งแต่เจ็ดโมงเช้าแล้ว จึงเริ่มต้นตรวจผู้ป่วยรวมถึงเรียนข้างเตียงไปด้วย

“ผู้ป่วยรายนี้ประสบอุบัติเหตุตกรถราง ล้มศีรษะกระแทกพื้น ซึมลง และหมดสติ สิ่งที่ตรวจพบคือ รูม่านตาสองข้างขยายไม่เท่ากัน แขนข้างขวาอ่อนแรง เราได้ฉีดสีจากเส้นเลือดที่คอ เอกซเรย์พบว่ามีเลือดออกในเยื่อหุ้มสมองซีกซ้าย จึงผ่าตัดเพื่อนำเลือดที่คั่งออก”

หม่อมราชวงศ์หนุ่มยื่นฟิล์มเอกซเรย์ส่งให้นักศึกษาหญิงคนหนึ่งนำไปวางบนช่องอ่านและเปิดไฟเพื่อให้เพื่อนในกลุ่มได้ดูไปพร้อมกัน

“จากฟิล์มเราจะเห็นแนวของเส้นเลือดเบี่ยงไปจากปกติ ทำให้สงสัยว่ามีเลือดออกที่ตำแหน่งของสมองด้านนี้” นายแพทย์หนุ่มอธิบายพร้อมกับชี้นิ้วไปที่เส้นเลือดที่เกิดการผิดรูปไป

“แต่เรามองไม่เห็นก้อนเลือดไม่ใช่หรือคะ แล้วจะมั่นใจได้ยังไงว่ามีเลือดคั่งจริงๆ”

“ใช่ แต่จากแนวของเส้นเลือดเบี่ยงไปทำให้คาดว่านำจะมีสิ่งผิดปกติ แทนที่ตรงตำแหน่งนั้น แต่ศัลยแพทย์ทุกคนจะรู้แน่ก็ต่อเมื่อได้เปิดเข้าไปในกะโหลกศีรษะแล้วเท่านั้น”

“เมื่อผ่าตัดแล้วต้องทำการหยุดเส้นเลือดตรงตำแหน่งนั้นหรือเปล่าคะ”

“ใช่ ที่อยู่ใต้ผ้าพันแผลคือรอยผ่าตัด เราจะเจาะรูสองตำแหน่งและเลื่อยกะโหลกศีรษะออก หลังจากนั้นก็เปิดให้เห็นตำแหน่งที่สงสัย ถ้ามีก้อนเลือดจริงก็น่าออกมาและทำการห้ามเลือดก็เป็นอันว่าเสร็จเรียบร้อย”

“เราจะห้ามเลือดได้ยังไงคะอาจารย์”

“นี่พวกคุณยังไม่เคยเข้าไปดูการผ่าตัดหรือ” นายแพทย์หนุ่มถามขึ้นอย่างสงสัย นักศึกษาแพทย์กลุ่มนี้แต่เดิมเคยอยู่ในความรับผิดชอบของเพื่อนอาจารย์อีกคน แต่เนื่องจากเขาต้องเดินทางไปประชุมยังต่างประเทศ หม่อมราชวงศ์พุฒิภัทรจึงเข้ามารับช่วงต่อ

“ยังเลยค่ะ พวกดิฉันเพิ่งจะขึ้นวอร์ดนี้ได้เพียงอาทิตย์เดียว”

“ผมเข้าใจแล้ว มิน่าพวกคุณถึงยังมองภาพไม่ออก เอาไว้พรุ่งนี้ผมจะหาเคสจริงให้พวกคุณเข้าไปดูคนไข้ในห้องผ่าตัดจะเข้าใจได้มากขึ้น แต่วันนี้มาดูรายนี้ก่อน ตอนที่ผมผ่าตัดเข้าไปพบว่ามีก้อนเลือดอยู่ตรงเยื่อหุ้มสมองซีกซ้ายขนาดประมาณ ๓ เซนติเมตร ผมนำก้อนเลือดออกแต่ใต้ก้อนเลือดยังมีเลือดซึมจึงใข้ไหมผูกเส้นเลือด เมื่อเลือดหยุดเราก็ทำการปิดกะโหลก”

“จะทราบได้ยังไงคะว่าสมองส่วนไหนไม่ควรยุ่งเกี่ยว”

“ก็ย้อนกลับมาตรงจุดเดิมคือ ศัลยแพทย์ต้องแม่นกายวิภาค คุณต้องจำไว้เสมอว่า สมองทุกส่วนสำคัญเท่าเทียมกัน เราจะผูกเส้นเลือดก็เฉพาะในกรณีที่เลือดไหลไม่หยุดเท่านั้น โดยพยายามให้กระทบโครงสร้างปกติให้น้อยที่สุด เพราะถ้าไม่ระวังก็จะส่งผลถึงอาการของคนไข้หลังผ่าตัด”

“หมอผ่าตัดสมองเครียดมากนะคะ ถ้าดิฉันเรียนจบคงไม่กล้าเรียนต่อสาขานี้”

“ก็เครียดนะ แต่ผมว่าเป็นความท้าทายอย่างหนึ่ง ถ้าคุณได้เห็นอาการของคนไข้ก่อนและหลังผ่าตัดจะรู้เลยว่าแตกต่างกันมาก และถ้าเทียบกับสมัยโบราณถือว่าเราโชคดีมาก ปัจจุบันเรามีทั้งฟิล์มเอกซเรย์ประสิทธิภาพสูง และการฉีดสีทำให้การผ่าตัดในยุคนี้ประสบความสำเร็จมากกว่าแต่ก่อน ดังนั้นทุกคนต้องหมั่นทบทวนเกี่ยวกับกายวิภาคของเส้นเลือดให้แม่นยำ เพราะมันเปรียบเหมือนแผนที่ เรายิ่งมีความรู้คนไข้ของเราก็จะปลอดภัยมากขึ้น'

“หลังผ่าตัดคนไข้จะขยับแขนขาได้เหมือนเดิมไหมคะอาจารย์หมอ” นักศึกษาคนหนึ่งถามขึ้น

“ขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่เลือดออก แต่ในรายนี้ผมมั่นใจว่าจะเป็นปกติแน่นอน แต่ก่อนอื่นคงต้องรอให้สมองยุบบวม ระบบประสาทถึงจะกลับมาทำงานตามปกติ เมื่อคนไข้ฟิ้นก็จะเริ่มทำตามสั่งได้ หลังจากนั้นถ้าเราถอดท่อช่วยหายใจออกได้ เราก็จะให้ผู้ปวยเริ่มทำกายภาพบำบัด”

“เราทราบได้ยังไงคะว่าจะถอดท่อช่วยหายใจออกได้เมื่อไหร่”

“ดูจากการเคลื่อนไหวของทรวงอก ถ้าหากคนไข้มีแรงมากขึ้น หายใจต้านเครื่องได้ นั่นก็หมายถึงว่า เขาพร้อมจะหายใจด้วยตัวเองแล้ว แต่สิ่งที่พวกคุณต้องระวังก็คือเสมหะ หากคนไข้ยังตื่นไม่ดีไม่ควรรีบร้อนนำท่อช่วยหายใจออกเด็ดขาด อาจทำให้ผู้ปวยสำลักได้ แต่รายนี้คนไข้ยังหนุ่มมาก ร่างกายแข็งแรง ผมมั่นใจว่าเย็นนี้คงจะเริ่มหายใจเองได้ อย่างช้าสุดพรุ่งนี้เช้าก็เอาท่อออกได้”

“แล้วเมื่อครู่อาจารย์ตรวจอะไรหรือคะ” นักศึกษาหญิงอีกคนถามขึ้นบ้าง สิ่งที่เห็นคืออาจารย์หนุ่มใช้ไฟฉายส่องไปยังรูม่านตา เอื้อมมือไปกดบริเวณกระดูกอกของผู้ปวย ส่งผลให้คนไข้ส่งเสียงงึมงำในสำคอและพยายามขยับหนี

“ผมตรวจทดสอบการทำงานของสมอง จำเอาไร้นะสิ่งแรกที่คุณต้องดูคือรูม่านตา หากอาการของผู้ปวยดีขึ้น รูม่านตาสองข้างจะตอบสนองเท่าๆ กัน ขั้นต่อไปก็คือทำตามสั่ง ถ้าดีกว่านั้นก็คือยกแขนขาเองได้ต้านแรงเราได้ ถ้ามีครบทั้งหมดนี้ก็หมายถึงว่า อาการผู้ปวยคนนี้เข้าขั้นดีมากเลยทีเดียว”

“อาจารย์หมอเก่งจังเลยนะคะ ตั้งแต่พวกดิฉันมาอยู่ที่โรงพยาบาลนี้ไม่เคยเห็นคนไข้ที่มีเลือดออกในสมองรอดชีวิตเลยสักคน” นักศึกษาอีกคนชม พร้อมยิ้มแก้มตุ่ย

หม่อมราชวงศ์พุฒิภัทรคือต้นแบบของชายหนุ่มผู้เพียบพร้อม นอกจากมีศักดิ์เป็นถึงหม่อมราชวงศ์แล้ว ยังมีหน้าตาหล่อเหลา ผิวขาวจัด เพราะเชื้อสายจีนที่มีอยู่ในตัว จมูกโด่งเป็นสัน คางเหลี่ยมบึกบึน แก้มสองข้างเต็มอิ่มบอกถึงความใจดีของเจ้าตัว แต่ส่วนที่โดดเด่นที่สุดคงเป็นดวงตาชั้นเดียวเรียวรีที่เปล่งประกายสดใส แม้จะซ่อนอยู่เบื้องหลังแว่นกรอบทอง แต่ก็ไม่อาจบดบังเสน่ห์ของผู้เป็นเจ้าของได้เลย

เนื่องจากถูกส่งตัวไปอยู่ต่างประเทศตั้งแต่ยังเล็กท่าให้ภาษาอังกฤษของเขาดีมาก แม้จะมีฐานะร่ำรวยแต่เขาเลือกเรียนแพทย์เพื่อช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ หลังจบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยลอนดอน ตามด้วยการเรียนต่อเฉพาะทางด้านศัลยกรรมระบบประสาทจากกายฮอสปิตอล (Guy Hospital) ซึ่งเป็นสาขาซึ่งเรียนยากที่สุดในขณะนั้น

เมื่อกลับมาถึงประเทศไทยก็เข้ารับราชการในฐานะศัลยแพทย์ของโรงพยาบาลรัฐบาลแห่งนี้ ตลอดสามปีเขาทำงานอุทิศตัวให้แก่คนไข้ผู้ยากไร้ โดยไม่ย่อท้อต่อความเหน็ดเหนื่อย

“ผมไม่ได้เก่งหรอก พวกเราทำงานกันเป็นทีม ลำพังผมคนเดียวคงช่วยคนไข้ไม่ได้ ก็เหมือนพวกคุณไง ต้องมีเพื่อน พอจบออกไปต้องหมั่นฝึกฝนและขยันหาความรู้ สุดท้ายก็จะเป็นหมอที่มีคุณภาพและช่วยคนไข้ได้ เอาละ มีใครสงสัยอะไรอีกไหม” หม่อมราชวงศ์หนุ่มกวาดตามองนักศึกษาสาวทีละคนด้วยสีหน้าเรียบเฉย

ดูเหมือนเจ้าตัวจะไม่ได้ล่วงรู้เลยว่าตนเป็นที่กล่าวขวัญถึงของบรรดาเจ้าหน้าที่ในโรงพยาบาลมากแค่ไหน นักศึกษาหญิงทุกคนต่างใฝ่ฝันที่จะได้รับรอยยิ้มจากอาจารย์หนุ่มเพียงสักครั้ง แต่น่าเสียดายที่เจ้าตัวมักจะทำหน้านิ่ง ตลอดเวลา ภาพที่เห็นจนชินตาก็คืออาจารย์ผู้เอาจริงเอาจังโดยเฉพาะถ้าเรื่องเหล่านั้นเกี่ยวกับความเป็นความตายของคนไข้

“เอ่อ...อ่า...คือ...ว่า...ดิฉัน”

หม่อมราชวงศ์พุฒิภัทรหันไปยิ้มกับลูกศิษย์ ขณะที่หญิงสาวกลับเอาแต่ยืนบิดตัวไปมาด้วยความเขินอาย

“ถามมาสิครับ ไม่ต้องกลัว ผมยินดีตอบ ถือเสียว่าผมเป็นรุ่นพี่ของคุณก็แล้วกัน” น้ำเสียงทุ้มนั้นช่างไพเราะเสียเหลือเกินจนทำให้นักศึกษาหญิงยอมหลุดปากสิ่งที่อยู่ในใจ

“คือดิฉันสงสัยว่าอาจารย์หมอรับประทานข้าวเช้าหรือยังคะ” หญิงสาวจบประโยคด้วยสายตาหวานฉํ่า เพื่อนสาวที่เหลือจึงได้แต่ยืนกลั้นหัวเราะ แต่ผู้ถูกถามไม่ได้ขำด้วย ตรงกันข้ามใบหน้าซึ่งเคยเรียบเฉยอยู่เป็นนิตย์กลับบึ้งตึง

“ผมขอไม่ตอบนะ ค่าถามของคุณไม่เห็นจะเกี่ยวกับสิ่งที่ผมสอนตรงไหน”

เท่านั้นเองหญิงสาวถึงได้รู้ตัวว่าพลาดเสียแล้ว นอกจากจะไม่ยินดีที่มีลูกศิษย์แสดงความชื่นชมอย่างออกนอกหน้า ตรงกันข้ามหม่อมราชวงศ์พุฒิภัทรกลับโมโหเสียอีก

“คือว่า ดิฉันเอ่อ...ไม่ได้ตั้งใจ”

“เอาเถอะ คุณยังเด็ก ยังอ่อนต่อโลก แต่ผมอยากให้ระลึกเอาไว้ว่า พวกคุณกำลังจะเป็นแพทย์ในอนาคต ควรจะหมั่นศึกษาหาความรู้ เมื่อจบออกไปจะได้ใช้วิชาในการรักษาคนไข้...” และอีกสารพัดที่อาจารย์หนุ่มเริ่มร่ายยาวถึงคุณธรรมประจำใจของผู้เป็นแพทย์ จนเหล่าลูกศิษย์สาวต่างพากัน ถอนหายใจเฮือกแล้วเฮือกเล่า นานนับสิบนาทีที่ทุกคนต้องฟังกัณฑ์เทศน์ชุดใหญ่ ใบหน้าที่เปื้อนยิ้มค่อยๆ เลือนหายไปจนเหลือแต่ใบหน้าซีดจ๋องแทน

“ถ้าไม่มีใครสงสัยอะไรแล้วก็พอแค่นี้ก่อน ผมต้องรีบไปตรวจคนไข้ที่โอพีดีอีก พรุ่งนี้พบกันเวลาเดิมเจ็ดโมงตรง ห้ามมาสายเด็ดชาด”

นายแพทย์หนุ่มกำชับ หันหลังกลับและเดินออกจากหอผู้ป่วยไปโดยมีสายตาหลายคู่มองตาม เมื่อคล้อยหลัง หญิงสาวต้นเหตุก็เอ่ยขึ้นเสียงอ่อยๆ

“น่าเสียดายจังเลยนะ อาจารย์หมอไม่น่าหงุดหงิดแบบนี้เลย แค่กระเซ้านิดกระเซ้าหน่อยก็ไม่ได้”

เพื่อนสาวอีกคนป้อนมะเหงกให้เป็นรางวัลพร้อมกับหัวเราะร่วน ทุกคนต่างอยากถามประโยคนี้เหมือนกันแต่ไม่กล้า

“สมน้ำหน้า...ก็เธออยากไปพูดอย่างนั้นทำไมล่ะ รู้ทั้งรู้ว่าอาจารย์ไม่ชอบให้กระเซ้า แต่ก็ยังกล้าอีก จำไม่ได้หรือครั้งก่อนมีคนส่งดอกกุหลาบให้อาจารย์ก็โดนเทศน์ชุดใหญ่แบบนี้ ดีนะที่คราวนี้ไม่โดนว่าเรื่องไม่เป็นกุลสตรี ไม่อย่างนั้นนานกว่านี้”

“ก็ฉันเผลอตัวนี่นา คนอะไรไม่รู้รูปง้ามงาม”

“ไม่ใช่แค่รูปงามนะ ยังเก่งอีกต่างหาก ทำไมป่านนี้ยังไม่มีภรรยาอีก เพียบพร้อมไปเสียทุกอย่างทั้งฐานะและชาติตระกูล” นักศึกษาอีกคนเสริมขึ้น

หม่อมราชวงศ์พุฒิภัทรเป็นบุตรชายคนที่สองของหม่อมเจ้าวิชชากรจุฑาเทพ จากบุตรชายทั้งหมดห้าคน โดยหม่อมราชวงศ์ธราธรกับหม่อมราชวงศ์รณพีร์นั้นเป็นบุตรซึ่งเกิดจากหม่อมราชวงศ์อุบลวรรณ ส่วนหม่อมราชวงศ์พุฒิภัทรกับหม่อมราชวงศ์รัชชานนท์เป็นบุตรที่เกิดจากมารดาลูกครึ่งชาวจีนชื่อคุณหยก ส่วนหม่อมราชวงศ์ปวรรุจนั้นเป็นบุตรที่เกิดจากคุณซ้องนางต้นห้องของหม่อมราชวงศ์อุบลวรรณ

ทั้งห้าสิงห์แห่งราชสกุลจุฑาเทพเป็นที่กล่าวขวัญไปทั่ว เพราะต่างเป็นชายหนุ่มรูปงาม อีกทั้งยังมีการศึกษาสูงหน้าที่การงานดีกันหมดทุกคน โดยเฉพาะหม่อมราชวงศ์พุฒิภัทรซึ่งเป็นถึงศัลยแพทย์ระบบประสาท ทุกวันเขาจะรับหน้าที่สอนข้างเตียงให้แก่นักศึกษา ออกตรวจผู้ป่วยนอกและทำผ่าตัด กว่างานทั้งหมดจะเรียบร้อยก็เป็นเวลาเย็นยํ่า แต่ถึงอย่างนั้นชายหนุ่มยังเจียดเวลาให้แก่นักศึกษาอยู่เสมอ หากมีช้อสงสัยเรื่องใดก็สามารถซักถามจากเขาได้โดยตรงที่ห้องพักอาจารย์ บรรดาลูกศิษย์จึงปลื้มหม่อมราชวงศ์หนุ่มเป็นอันมาก เรียกได้ว่าคลั่งไคล้กันเลยทีเดียว

“ใครว่าไม่มีก็คุณพยาบาลที่ชื่อมารตีนั่นไงว่าที่ภรรยา”

“อุ๊ย...เธอไปเรียกชื่อเฉยๆ ได้ยังไง เป็นถึงหม่อมหลวงเลยนะนั่น” นักศึกษาคนหนึ่งวิจารณ์

“แล้วไง...ผู้หญิงอะไรไม่รู้ ไม่น่ารักเอาเสียเลย เป็นพยาบาลเสียเปล่า แต่ดุ แต่งหน้าก็จัดเหมือนกับนางยักษ์ พออยู่ต่อหน้าอาจารย์หมอนะทำเป็นออดอ้อนน่าขนลุก”

“เขาถึงว่าสวยแต่รูปจูบไม่หอมยังไง แต่ว่าไม่ได้นะ เพราะหล่อนมาจากราชสกุลเทวพรหม”

หม่อมราชวงศ์เทวพันธ์ เทวพรหม เป็นพระสหายของหม่อมเจ้า วิชชากร ท่านมีธิดาอยู่สามคนด้วยกัน เนื่องจากสองราชสกุลสนิทกัน ทางผู้ใหญ่จึงหมายมั่นอยากให้แต่งงานกัน นับตั้งแต่คุณชายธราธรที่หม่อมเอียด ต้องการให้ตกล่องปล่องชิ้นกับหม่อมหลวงเกษราแต่ก็พลาดเสียก่อน จนมาถึงคนรองอย่างหม่อมหลวงมารตีซึ่งทำงานเป็นพยาบาลในโรงพยาบาล

(ติดตามอ่านต่อได้ในฉบับเต็ม)