นิราศลอนดอนและจดหมายเหตุ เรื่องราชทูตไทยไปประเทศอังกฤษในรัชกาลที่ 4 (ปรับปรุง)

หากใครที่เคยได้อ่านเรื่องราวของราชทูตไทยที่ได้ไปเมืองลอนดอน ที่หม่อมราโชทัยแต่ง โดยเฉพาะผู้ที่เป็นนักเรียนผู้ที่เรียนภาษาต่างประเทศในชั้นหลัง ถ้าไม่รู้ฐานะของหม่อมราโชทัย ก็ไม่น่าจะเห็นราคาตามสมควรของหนังสือเล่มนี้ บางทีอาจจะมีผู้ยิ้มเยาะว่าหม่อมราโชทัยนั้น ช่างไปเอาของจืดๆ มาแต่งพรรณนาทำไมกัน ดูแล้วก็กลายเป็นวิจิตพิสดารและเต็มไปด้วยความพิศวงงงงวย ผู้ที่คิดเห็นหรือกล่าวเช่นนี้ ต้องนึกถึงฐานะของหม่อมราโชทัยว่า เมื่อท่านแต่งหนังสือเรื่องนี้ขึ้นมานั้น เป็นเวลาแรกที่ประเทศไทยได้พบเห็นของเหล่านั้นว่าเป็นอย่างไรบ้าง ถ้าอ่านด้วยการรู้เช่นนี้ ข้าพเข้าเชื่อว่าพวกเราทุกคนก็คงจะเห็นเป็นอย่างเดียวกันว่า หม่อมราโชทัยได้สามารถแต่งให้พรรณาดีมิใช่น้อย ถึงแม้จะใช้ถ้อยคำแบบเก่าๆ เพราะคำใหม่ที่เราใช้กันในปัจจุบันก็ยังไม่เกิดในเวลานั้นนั่นเอง (ส่วนหนึ่งจาก "ปก")

280 หน้า

สารบัญ

ตอนที่ 1 แต่งราชทูตออกจากกรุงเทพฯ จนถึงเมืองสิงคโปร์ 
ตอนที่ 2 ว่าด้วยราชทูตออกจากเมืองสิงคโปร์ไปถึงเมืองไกโรแว่นแคว้นอายฆุบโต 
ตอนที่ 3 ว่าด้วยราชทูตออกจากไกโรถึงเมืองมอลตาและเมืองยิบรอเตอล และเมืองไวโต และเมืองปอร์ดสมัทในอิงแลนด์ 
ตอนที่ 4 ว่าด้วยราชทูตไปจากเมืองปอร์ดสมัธถึงเมืองลอนดอนดูการเล่นต่างๆ 
ตอนที่ 5 ว่าด้วยราชทูตนำพระสาส์นขึ้นไปเฝ้ากวีน 
ตอนที่ 6 ว่าด้วยพระนางเจ้าเชิญราชทูตไปเลี้ยงโต๊ะ 
ตอนที่ 7 ว่าด้วยที่ว่าราชการ ชื่อปาลิเมนต์ และเมืองเบอมิงฮัม เมืองแมนเชสเตอ เมืองลิเวอปูล และเมืองชิฟิลด์ 
ตอนที่ 8 ว่าด้วยเฝ้ากวีนที่วังบักกิงฮัม ดูรำเท้าและการซ้อมทหาร และการอาวาหะเจ้าลูกเธอหญิงใหญ่ 
ตอนที่ 9 ว่าด้วยเฝ้ากวีนให้เจ้าหญิงลูกเธอปรินเซสกับปรินส์เฟรดดริกวิลเลียมลาไปเมืองปรูเซีย และราชทูตไปดูคุกและคลังและแม่น้ำเทมส์ 
ตอนที่ 10 ว่าด้วยกวีนตั้งขุนนาง และราชทูตเข้าเฝ้าทูลลาราชทูตไปดูที่ขังคนบ้า และบริติชมิวเซียม